بلژیک (به فرانسوی: Belgique)  کشوری‌است در غرب اروپا . پایتخت آن بروکسل است . بلژیک در شمال با هلند ، در شرق با آلمان ، در جنوب شرقی با لوکزامبورگ ، در جنوب با فرانسه و از شمال غربی با دریای شمال مجاور است .
خط جدایی فرهنگی ژرمن‌ها و رومی‌زبانان از میانه‌های کشور بلژیک می‌گذرد . در ۶۰٪ از مناطق بلژیک ، زبان هلندی (گویش فلاندری) صحبت می‌شود و فرانسوی در ۴۰٪ مناطق جنوبی مثل والونی صحبت می‌شود و در منطقه پایتخت (بروکسل) هر دو زبان در نهادهای دولتی رایج است . کمتر از ۱٪ مردم بلژیک آلمانی‌زبان‌اند و در شرق کشور زندگی می‌کنند . این گوناگونی زبانی تاکنون باعث تنش‌های سیاسی بسیاری در کشور بلژیک بوده و در دوره‌هایی همچنان یکپارچگی این کشور را تهدید می‌کند .
نام بلژیک از نام لاتین که برای اکثر بخش‌های شمالی منطقه گفل‌نشین استفاده می‌شد یعنی «گاولیا بلژیکا» گرفته شده ‌است . این نام لاتین خود برگرفته از گروهی از قبایل سلت است که قبیله بلژها نام داشتند . به لحاظ تاریخی ، بلژیک قسمتی از کشورهای فروبوم بوده که شامل هلند و لوکزامبورگ نیز می‌شده ‌است و پیشترها نواحی گسترده‌تری را نسبت به گروه کشورهای بنلوکس امروزی دربر می‌گرفته ‌است .
بلژیک از پایانه‌های سده‌های میانه تا سدهٔ هفدهم ، کانون بازرگانی و فرهنگی پر رونقی به شمار می‌رفته ‌است . از سدهٔ شانزدهم تا انقلاب بلژیک در سال ۱۸۳۰، بلژیک در دوره‌ای که هلند شمالی نام داشت ، محل جنگ‌های بسیاری بود که بین قدرت‌های اروپایی در می‌گرفت ، و با عنوان «میدان جنگ اروپا» لقب گذاری شده بود . اخیراً بلژیک عضو برجسته‌ای از اتحادیه اروپا به شمار می‌رود و مانند دیگر اعضاء اصلی سازمان‌های بین‌المللی ، مثل ناتو ، میزبان مرکز فرماندهی آن بوده‌ است .
تاریخ
بیش از دو هزار سال پیش ، ناحیه‌ای که اینک بلژیک خوانده می‌شود ، دارای جمعیت زیادی بوده و تنش‌های فرهنگی و سیاسی فراوانی را شاهد بوده‌ است . اولین حرکت مستند شده مردمی تصرف منطقه توسط جمهوری روم ، در قرن اول بعد از میلاد مسیح بود که تا سدهٔ پنجم توسط آلمانی‌ها ، فرانکها ادامه پیدا کرد . فرانکها پادشاهی مروونژیان را تثبیت کردند که در سدهٔ هشتم پادشاهی کارولنژیان نام گرفت . در طی قرون وسطی ، کشورهای فروبوم به چندین ایالت فئودال کوچک تقسیم شدند . بسیاری از آنان در طی قرون چهاردهم و پانزدهم توسط خاندان برگندی با عنوان هلند برگندین متحد گشتند . این ایالات در قرن پانزدهم استقلال بیشتری یافتند و پس از آن ایالات هفده گانه نام گرفتند .
تاریخ بلژیک را می‌توان از قرن شانزدهم از تاریخ اسکاندیناوی تفکیک کرد . جنگ هشتاد ساله (۱۶۴۸-۱۵۶۸) ، ایالات هفده گانه را به جمهوری هفت ایالات متحده در شمال و هلند جنوبی در جنوب تقسیم کرد . ایالات جنوبی توسط هابسبرگ اسپانیایی ، آستریایی با موفقیت قانونگذاری شد . تا زمان استقلال ، هلند جنوبی توسط بسیاری از متصرفان فرانسوی بازدید شد و محل بسیاری از جنگهای فرانسه – اسپانیا و فرانسه - استریا در قرون هفده و هجده بود . در پی جنگهای انقلاب فرانسه : نبرد ۱۷۹۴ در جنگهای انقلاب فرانسه ، مناطقی از اسکاندیناوی که هرگز تحت اختیار هبسبرگ نبودند ، مانند اسقف ارباب توسط فرانسه اشغال شدند و نقش اسپانیایی‌ها و استریایی‌ها در منطقه پایان یافت . الحاق مجدد اسکاندیناوی پادشاهی متحده هلند در پایان اولین امپراطوری فرانسه در ۱۸۱۵ اتفاق افتاد .
انقلاب ۱۸۳۰ بلژیک موجب تثبیت استقلال کاتولیکها و بیطرف شدن بلژیک تحت حکومتی موقتی شد . از زمان انتصاب لئوپولد اول به عنوان پادشاه در سال ۱۸۳۱ بلژیک دارای یک نظام سلطنتی قانون اساسی و دموکراسی پارلمانی شد . در میان دوره استقلال و جنگ جهانی دوم ، سیستم دموکراتیک از حکومت معدودی از ثروتمندان ناشی گشت که با دو حزب اصلی مشخص می‌گشتند . کاتولیکها و لیبرال‌ها ، برای دستیابی به یک سیستم هماهنگ که سومین حزب را شامل می‌شد ، حزب کارگری و نقش قدرتمند اتحادیه بازرگانی . در اصل ، فرانسوی ، که زبتن سازگار شده اشراف و بورژواها بود ، زبان رسمی و اداری به شمار می‌رفت .
این کشور تا این زمان با یک سیستم دو زبانه هلندی – فرانسوی گسترش یافته‌ است . کنفرانس برلین در سال ۱۸۸۵ با پیمان استعمار کنگو با پادشاه لئوپولد دوم به عنوان املاک شخصی اش موافقت کرد و آن را ایالت آزاد کنگو نامید . در سال ۱۹۰۸، کنگو به عنوان مستعمره به کشور بلژیک واگذار گردید و از آن زمان به بعد کنگو بلژیک نامیده شد . بیطرفی بلژیک در سال ۱۹۱۴، در زمانی که آلمان بلژیک را به عنوان بخشی از نقشه شلیفن مورد حمله قرار داد . مستعمره‌های سابق آلمان ، روآندا و اوروندی - که امروزه ووآندا و بروندی نامیده می‌شوند توسط کنگو بلژیک در سال ۱۹۱۶ تصرف شد . در سال ۱۹۲۴ این مناطق توسط اتحادیه ملل تحت اختیار بلژیک درآمدند . بار دیگر بلژیک توسط آلمان‌ها در سال ۱۹۴۰ طی یک یورش وحشیانه مورد حمله قرار گرفت . تا زمستان سال ۴۵-۱۹۴۴ که توسط نیروی متفقین آزاد شد تحت اشغال قرار داشت . کنگو بلژیک استقلالش را طی بحران کنگو در سال ۱۹۶۰ به دست آورد و روآندا اوراندی در سال ۱۹۶۲ مستقل شد .
بعد از جنگ جهانی دوم بلژیک به نیروهای ناتو پیوست و همراه با هلند و لوگزامبورگ گروه ملل بنلوکس را تشکیل داد . بلژیک همچنین یکی از شش عضو پایه‌گذار اتحادیه اروپایی فولاد و ذغالسنگ تأسیس شده در سال۱۹۵۱، اتحادیه اقتصادی اروپایی تشکیل شده در سال ۱۹۵۷ و اتحادیه انرژی اتمی اروپایی می‌باشد . بلژیک میزبانی فرماندهی ستاد مرکزی ناتو بر عهده دارد و همچنین بخش مهمی از نهادها و مؤسسات اتحادیه اروپاست که شامل هیئت اروپایی ، شورای اتحادیه اروپا و جلسات فوق العاده پارلمان اروپا بعلاوه بخشی از موسساتش می‌باشد . در طول قرن بیستم و به طور اخص از جنگ جهانی دوم تاریخ بلژیک به سرعت تحت تأثیر دو کمیته اصلی خودگردان آن قرار گرفته ‌است . این دوره شاهد افزایش کشمکش‌های فرقه‌ای بوده ‌است و اتحاد ایالات بلژیک تحت بررسی قرار گرفته‌ است .
از طریق اصلاحات قانون اساسی در دهه‌های ۱۹۷۰ و ۱۹۸۰، تقسیم نواحی کشور به ایجاد نظامی سه ردیفه منجر شد : فدرالیسم ، انجمن زبان شناختی و دولت منطقه‌ای ، مصالحه برای کاستن کشمکش‌های زبانی . امروزه این نهادهای فدرال قدرت قانونی بیشتری نسبت به پارلمان دو مجلس شورا و سنا کسب کرده‌اند در حالی که دولت ملی هنوز تقریبآ تمام مالکیت را کنترل می‌کند ، بیش از ۸۰ درصد از دارایی‌های انجمن زبان شناختی و دولت منطقه‌ای و صد در صد تأمین اجتماعی .
جغرافیا ، آب و هوا و محیط زیست
بلژیک با ۳۰۵۲۸ کیلو متر مربع (۱۱۷۸۷ مایل مربع) سه منطقه جغرافیایی مهم دارد : دشت ساحلی در شمال غربی ، فلات مرکزی و کوه‌های آردن در جنوب شرقی . دشت ساحلی عمدتآ شامل تپه‌های شنی و پفلدرها (زمین‌های خشک‌شده از دریا) می‌شوند . اراضی پست کنار دریا نواحی ای از زمین ، نزدیک و یا زیر سطح دریا هستند که از دریا به جا مانده و یا اراضی داخلی بیشتری که از کانال‌ها زهکشی شده و توسط خاکریزها محافظت شده‌اند . منطقه جغرافیایی دوم ، زمین‌هایی‌است که در نواحی دورتر قرار دارد . این یک منطقه روان ، و پیش رونده ‌است که دره‌های حاصلخیز را در برمی‌گیرد و توسط زهکشی‌های متعددی آبیاری می‌شود . در آینجا همچنین می‌توان زمین‌های سخت تری را یافت که شامل غارها و تنگه‌های کوچک می‌شود .
سومین منطقه جغرافیایی ، که آردن نامیده می‌شود ، ناهموارتر از دو مورد اولی ‌است . انبوه جلگه‌های جنگلی ، که بسیار صخره‌ای ‌است و برای کشاورزی چندان مناسب نمی‌باشد ، و تا فرانسه شمالی وسعت یافته‌اند . در آینجا ، می‌توان بسیاری از نمونه‌های حیات وحش بلژیک را یافت . مرتفع‌ترین نقطه بلژیک ، signsl de Boglange  در این منطقه در ۶۹۴ متری (۲٫۲۷۷ فوت) واقع شده ‌است . آب و هوای در بلژیک ، معتدل دریایی ‌است ، همراه با میزان بارندگی زیاد در تمام فصول (طبقه بندی آب و هوایی کپن) . میانگین دمای هوا برابر با ۳درجه سلسیوس در ژانویه ، و ۱۸ درجه سلسیوس در ژوئیه و میانگین میزان بارندگی ۶۵ میلیمتر در ژانویه و ۷۸ میلیمتر در ژوئیه می‌باشد .
به دلیل تراکم بالای جمعیت و مکان در مرکز اروپای شرقی ، بلژیک با مشکلات محیطی مهمی روبه‌روست . در گزارش سال ۲۰۰۳ گفته می‌شود آب رودخانه‌های بلژیک جزء کم کیفیت‌ترین آب‌های اروپاست و در پایین‌ترین رده فهرست ۱۲۲ کشوریست که مورد مطالعه قرار گرفته‌اند .
جمعیت‌شناسی
تراکم جمعیت بلژیک (۳۴۲ نفر در هر کیلومتر یا ۸۸۶ نفر در هر مایل مربع) یکی از بالاترین تراکمات جمعیت بعد از هلند و بعضی ابرایالات مانند موناکو در اروپاست . پر تراکم‌ترین مناطق از نظر جمعیت در اطراف بروکسل قرار دارند ، شهرهای پرتراکمی مانند آنتورپ ، خنت و موون که به نام الماس فلاندری معروف اند و مراکز شهری مهم دیگری مانند لیژ ، شارلوآ ، مونز ، کورتریک ، بروژ ، هسلت و شهر نامور . شهر آردنس کمترین تراکم جمعیت را داراست . آمار سال ۲۰۰۵ جمعیت منطقه فلاندری را در حدود ۶۰۴۳۱۶۱، والونی ۳۳۹۵۹۴۲ و بروکسل را ۱۰۰۶۷۴۹ نشان می‌دهد .
مناطق زبانی بلژیک : هلندی (فلاندری) - فرانسوی - آلمانی – بروکسل - پایتخت ( فرانسوی و هلندی )
در حدود ۵۸ درصد از جمعیت کشور هلندی زبان ، ۴۱ درصد فرانسه زبان و کمتر از یک درصد آلمانی زبانند . بروکسل ، با ۸ درصد از جمعیت کشور ، به طور رسمی دو زبانست . (فرانسه-هلندی) . بروکسل از شهری عمدتاً هلندی زبان هنگامی که ایالت بلژین در سال ۱۸۳۰ با زبان رسمی فرانسوی در آن زمان به استقلال رسید ، نشات گرفت . اکثریت عظیمی از جمعیتش (در حدود ۸۵ تا ۹۰٪ محاسبه شده که به طور دقیق نمی‌توان گفت چراکه آمار دقیقی در دست نیست) تحت عنوان ضد فرانسه ثبت شده‌اند ، این میزان از جمعیت شامل تعداد زیادی از شهروندان خارجی بروکسل است که زبان فرانسه را به عنوان زبان دوم (بعد از زبان مادری شان) یا زبان اصلی انتخاب نموده‌اند .
هم هلندی زبانان و هم فرانسه زبانان بلژیکی تفاوتهای جزئی در لغت و معنا با لهجه‌های زیادی که در هلند و فرانسه صحبت می‌شوند دارند . بسیاری از مردم هنوز می‌توانند به لهجه‌های زبان هلندی صحبت کنند . اما در مورد زبان والونیایی می‌توان گفت که اغلب بیشتر توسط افراد مسن صحبت و فهمیده می‌شود . این لهجه‌ها همراه با لهجه‌های دیگری مثل زبان پیکاردیایی یا لیمبورخی در زندگی روزمره به کار برده نمی‌شود .
در حدود  ۸۶٪ از جمعیت بلژیکی دارای ملیت بلژیکی هستند . ۹٪ (بر اساس تعداد) ایتالیایی ، مراکشی ، فرانسوی ، ترکی یا هلندی هستند و  ۵٪ یکی از ملیت‌های دیگر را دارا می‌باشند .