تاريخچه استان گلستان

استان‌ گلستان‌ با مساحتي‌ 22000 كيلومتر مربع‌ در ناحيه‌ جنوب‌ شرقي‌ درياي‌ خزر واقع‌ شده‌ است ‌. براساس‌ آخرين‌ تقسيمات‌ كشوري‌ در سال‌ 1375 ، شهرستان‌هاي‌ استان‌ گلستان‌ عبارتند از : بندر تركمن ‌، علي‌آباد ، بندر گز ، كردكوي ‌، گرگان ‌، گنبد كاووس‌ و مينودشت ‌. شهر گرگان‌ مركز استان‌ گلستان‌ مي‌باشد . استان‌ گلستان‌ از لحاظ‌ ناهمواري‌ به‌ دو قسمت‌ جلگه‌اي‌ و كوهستاني‌ تقسيم‌ مي‌شود . امتداد و جهت‌ رشته ‌كوه‌هاي‌ البرز ، مانند ديواري‌ مرتفع‌ و طولاني ‌، خط‌ ساحلي‌ و جلگه‌هاي‌ كناره‌اي‌ درياي‌ خزر را محصور كرده ‌است‌ و شيب‌ زمين‌ از ارتفاعات‌ به‌ سوي‌ جلگه‌ و درياي‌ خزر كاهش‌ مي‌يابد .
در قسمت‌ جلگه‌هاي‌ سواحل ‌جنوبي‌ و شرقي‌ درياي‌ خزر ، در اثر حركات‌ زمين‌ ساختي‌ و بادهاي‌ محلي ‌، تپه‌هاي‌ ماسه‌اي‌ ساحلي‌ تشكيل‌ شده ‌و سد طبيعي‌ و كم‌ ارتفاعي‌ بين‌ جلگه‌ و دريا پديد آمده‌ است ‌. در البرز شرقي‌ ، جهت‌ و امتداد رشته‌ كوه‌ها به‌ سوي ‌شمال‌ شرق‌ است‌ و به‌ تدريج‌ از ارتفاع‌ آن‌ها كاسته‌ مي‌شود . رشته‌ كوه‌ جنوبي ‌، آن‌ "ابر كوه‌" است‌ كه‌ بلندترين‌ نقطه‌ آن‌ در "قله‌ شاوار" به‌ 3945 متر مي‌رسد .
رشته‌ كوه‌ شمالي‌ آن‌ "شاهكوه‌" است‌ كه‌ به‌ صورت‌ ديواري‌ در مقابل ‌جلگه‌ گرگان‌ قرار دارد و ارتفاع‌ آن‌ در قله‌ "پيرگرد" به‌ حدود 3204 متر مي‌رسد . استان‌ گلستان در سال‌ مذكور ، حدود 1426000 نفر جمعيّت‌ داشته‌ است ‌. كه‌ از اين‌ تعداد 29/41 درصد در نقاط‌ شهري‌ و 71/58 درصد در نقاط‌ روستايي‌ و عشايري‌ سكونت‌ داشته‌اند . سابقه‌ سكونت‌ و استقرار جماعت‌هاي‌ انساني‌ در ناحيه‌ گرگان‌ به‌ هزاره‌ قبل‌ از ميلاد مي‌رسد .
شهر باستاني‌ جرجان‌ كه‌ اينك‌ آثار آن‌ در نزديكي‌ شهر گرگان‌ فعلي‌ به‌ جا مانده‌ است ‌، در گذشته‌ يكي‌ از شهرهاي‌ مهم ‌ايران‌ بود كه‌ در مسير جاده‌ ابريشم‌ نيز قرار داشته‌ است ‌. گرگان‌ امروزي‌ كه‌ در گذشته‌ استرآباد نام‌ داشت ‌. يكي‌ از شهرهاي‌ قديمي‌ ايران‌ است ‌. تركمن‌ها در شمال‌ استان‌ بويژه‌ در شهرهاي‌ گنبد و بندرتركمن‌ زندگي‌ مي‌كنند . اقدام‌ ديگري‌ از جمله‌ بلوچ ‌، ترك ‌، افغان‌ و ارمني‌ نيز در استان‌ گلستان‌ زندگي‌ مي‌كنند كه‌ بسياري‌ خصايص‌ قومي‌ و فرهنگي‌ خود را حفظ‌ كرده‌اند .
مردم‌ اين‌ استان‌ در شهرستان‌هاي‌ گنبد و بندر تركمن اكثراً سني‌ مذهب‌ و در ساير شهرستان‌ها شيعه‌ دوازده‌ امامي‌ هستند . استان‌ گلستان ‌، با توجه‌ به‌ موقعيت‌ جغرافيايي ‌، تحت‌ تأثير عرض‌ و ارتفاع‌ جغرافيايي ‌، رشته‌ كوه‌هاي ‌البرز ، دوري‌ و نزديكي‌ به‌ دريا ، بيابان‌هاي‌ جنوبي‌ تركمنستان ‌، وزش‌ بادهاي‌ محلي‌ و ناحيه‌اي‌ و پوشش‌ متراكم‌ جنگلي‌ قرار دارد و آب‌ و هواي‌ گوناگوني‌ دارد . شمال‌ شرقي‌ استان ‌، به‌ ويژه‌ در شرق‌ درياي‌ خزر و حد فاصل‌ گرگان‌ رود تا مرز تركمنستان ‌، به‌ علت‌ دوري‌ از اثرات‌ درياي‌ خزر ، كاهش‌ ارتفاعات‌ البرز شرقي‌ ، وسعت‌ جلگه ‌ساحلي‌ و نزديكي‌ به‌ بيابان‌هاي‌ قره‌ قوم‌ و قزل‌ قوم‌ (در جمهوري‌هاي‌ آسياي‌ ميانه‌) خشكي‌ و گرماي‌ هوا مواجه ‌است‌ و دورترها به‌ نيمه‌ خشك‌ (نيمه‌ بياباني‌) تبديل‌ مي‌شود .
در اين‌ منطقه ‌، ميزان‌ بارندگي‌ سالانه‌ اندك‌ است‌ و به‌ علت‌ كاهش‌ رطوبت‌ هوا ، گرماي‌ آن‌ افزايش‌ مي‌يابد و اختلاف‌ شديدي‌ بين‌ دماي‌ شب‌ و روز و دماي‌ سردترين‌ و گرم‌ترين‌ ماههاي‌ سال‌ به‌ وجود مي‌آيد . در منطقه‌ جنوب‌ غرب‌ استان‌ به‌ علّت‌ نزديكي‌ به‌ ارتفاعات ‌، از جمله‌ در شهرهاي‌ كلاله‌ و مينودشت‌ ، تغييرات‌ ديگري‌ در آب‌ و هواي‌ استان‌ ايجاد مي‌شود و با افزايش‌ و اعتدال‌ دما ، شرايطي‌ مشابه‌ آب‌ و هواي‌ معتدل‌ مرطوب‌ خزري‌ پديد مي‌آيد .

موزه های استان گلستان
موزه گرگان ، گرگان


صنایع دستی استان گلستان

عمده‌ترين‌ صنايع‌ دستي‌ استان‌ گلستان‌ عبارتند از : ابريشم‌ بافي‌ ، قاليبافي‌ ، نمد مالي‌ ، زيلو ، جاجيم‌ ، ظروف‌ و مجسمه‌هاي‌ چوبي‌ و پارچه‌ بافي‌ كه‌ توليد آن‌ها در سراسر استان‌ گلستان‌ به‌ ويژه‌ در نواحي‌ جنگلي‌ و در تركمن‌ صحرا رواج‌ دارد . مهّم‌ترين‌ سوغاتي‌هاي‌ استان‌ نيز عبارتند از : قاليچه‌ ، پشتي‌هاي‌ تركمني‌ ، جاجيم‌ ، صنايع‌ دستي‌ چوبي‌ و حصيري‌ و ... كه‌ براي‌ جهانگردان‌ بسيار جالب‌ توجه‌ است‌